Tinh trùng sống được bao lâu sau khi xuất tinh? [Chuyên gia giải đáp]
Thẩm định nội dung
Bác sĩ Tạ Thị Hồng Duyên
chuyên khoa I sản - phụ khoa tại đa khoa Quốc Tế Hà Nội
Chịu trách nghiệm kiểm duyệt chuyên môn bài viết
Thăm khám trực tiếp 1 - 1 với chuyên gia của chúng tôi. Cam kết bảo mật tuyệt đối 100%
Thời gian sống của tinh trùng ảnh hưởng lớn đến tỷ lệ thụ thai thành công. Tinh trùng khỏe mạnh, độ di động cao, thời gian sống sót trong môi trường âm đạo lâu sẽ đủ khả năng vượt mọi thử thách để kết hợp với trứng để thụ thai. Nhưng nếu tinh trùng yếu, thời gian tồn tại ngắn thì nam giới có thể đối mặt với nguy cơ hiếm muộn. Vì thế, việc tìm hiểu thời gian tinh trùng sống được bao lâu trong môi trường âm đạo cũng như các môi trường khác hỗ trợ kế hoạch sinh con của các cặp vợ chồng.
Tìm hiểu về tinh trùng
Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam giới có hình dáng giống con nòng nọc nhỏ. Tinh trùng có kích thước rất nhỏ nên chỉ có thể quan sát được bằng kính hiển vi. Chúng có cấu tạo 3 phần gồm đầu, thân và đuôi. Phần đầu tinh trùng có hình dạng giống một giọt nước dẹt, bên trong chứa một nhân tế bào mang 23 nhiễm sắc thể (NST), trong đó có một NST quyết định giới tính của thai nhi.
Cực đầu tinh trùng chứa nhiều enzyme khác nhau, có vai trò loại bỏ các chướng ngại vật và lớp màng bọc ngoài của trứng, giúp tinh trùng thâm nhập vào bên trong trứng để thụ tinh. Thân tinh trùng có có cấu trúc mềm mại, giúp tinh trùng di chuyển dễ dàng hơn. Đuôi tinh trùng mỏng và thon dần, nhờ đó tinh trùng có thể di chuyển với tốc độ khá nhanh so với kích thước bé nhỏ của chúng.
Tinh trùng được sản xuất ở ống sinh tinh trong tinh hoàn. Sau khi được sinh ra từ các tinh bào, tinh trùng sẽ di chuyển đến mào tinh để sinh trưởng và phát triển. Khi nam giới bị kích thích tình dục, quá trình sinh tinh sẽ diễn ra. Các tinh binh trưởng thành sẽ di chuyển từ mào tinh hoàn đến ống dẫn tinh, trộn lẫn với dịch tiết từ tuyến tiền liệt, túi tinh và tuyến hành, sau đó được xuất ra ngoài qua niệu đạo.
Trung bình một tinh hoàn có thể sản xuất khoảng vài trăm triệu tinh trùng mỗi ngày. Khi xuất tinh, số lượng tinh trùng trong tinh dịch có thể lên đến 500 triệu con. Tuy nhiên, chỉ lượng nhỏ trong số đó có khả năng sống sót trong môi trường âm đạo nữ giới. Và một tinh binh khỏe mạnh nhất, nhanh nhẹn và may mắn nhất có cơ hội thụ tinh với trứng để tạo thành phôi thai.
Do đó, số lượng và chất lượng tinh trùng có vai trò quan trọng, quyết định khả năng mang thai của các cặp vợ chồng. Để đánh giá chính xác và khách quan nhất về chất lượng tinh trùng, nam giới nên thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ. Xét nghiệm sẽ cho biết cụ thể số lượng tinh trùng, hình dạng các tinh binh, khả năng di động cũng như tỷ lệ tinh trùng sống sót…
Thời gian sống của tinh trùng phụ thuộc vào các yếu tố nào?
Thời gian sống của tinh trùng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như tuổi tác, tình trạng sức khỏe, chế độ dinh dưỡng, thói quen sống…
- Yếu tố tuổi tác
Tuổi tác là yếu tố ảnh hưởng lớn đến thời gian tồn tại của tinh trùng. Theo nghiên cứu, nam giới càng lớn tuổi, chất lượng và thời gian sống sót của tinh trùng càng giảm. Khi nam giới ngoài 40 tuổi, thời gian sống của tinh trùng giảm 0,7% trong khi tỷ lệ chết và tỷ lệ tinh trùng dị dạng đạt 80% khi nam giới bước sang tuổi 60.
- Yếu tố nhiệt độ
Tinh trùng sinh trưởng và phát triển tốt nhất trong nhiệt độ 35-36 độ C. Nhiệt độ thấp hoặc cao hơn mức nhiệt trên đều tác động tiêu cực đến thời gian sống của các tinh binh. Một nghiên cứu cho biết 80% tinh trùng sẽ chết nếu bìu nóng đến 43 độ C và kéo dài trong khoảng 30 phút. Vì thế, nam giới cần hạn chế tắm nước nóng và không đặt laptop lên đùi làm việc trong thời gian dài.
- Chế độ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng cũng như tuổi thọ của các tinh binh. Thực tế đã cho thấy những nam giới có chế độ ăn uống khoa học, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, không sử dụng chất kích thích, rượu bia, thuốc lá có thời gian sống của tinh trùng cao hơn những nam giới ăn uống thiếu chất, lạm dụng rượu bia và các thực phẩm không lành mạnh.
- Tình trạng sức khỏe
Nam giới có vấn đề về sức khỏe như thừa cân, béo phì, mắc bệnh tiểu đường, huyết áp… có sự sụt giảm về thời gian sống của tinh trùng. Đặc biệt, số lượng và chất lượng có xu hướng giảm sút nghiêm trọng ở những nam giới mắc bệnh viêm nhiễm nam khoa, bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nếu mắc những bệnh lý trên, nam giới cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.
- Thói quen sinh hoạt hàng ngày
Một số thói quen xấu như tắm nước nóng quá lâu, mặc quần bó sát, thường xuyên để điện thoại trong túi quần hoặc ngồi làm việc máy tính trong thời gian dài nhưng không đứng dậy vận động… có thể ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng của các tinh binh…
Tinh trùng sống được bao lâu trong cơ quan sinh sản nam giới?
Cơ thể nam giới bắt đầu sản xuất tinh trùng khi đến tuổi dậy thì. Quá trình sản xuất tinh binh diễn ra đều đặn hàng giờ, hàng ngày và kéo dài trong suốt cuộc đời. Tinh trùng sau khi được sản sinh từ tinh hoàn sẽ di chuyển đến mào tinh và tồn tại khoảng 74 ngày. Sau thời gian này, nếu quá trình xuất tinh không diễn ra, tinh trùng sẽ phân hủy và được cơ thể tái hấp thụ.
Tinh trùng sống được bao lâu trong cơ quan sinh sản nữ giới?
Tinh trùng sống được bao lâu trong cơ quan sinh sản nữ giới là thắc mắc của nhiều cặp vợ chồng. Bởi thời gian sống và độ di động của tinh trùng trong cơ quan sinh dục nữ là yếu tố quyết định khả năng thụ thai.
Khi nam giới xuất tinh, tinh trùng xâm nhập vào âm đạo nữ giới cùng với một lượng dịch (tinh dịch). Tinh dịch có chức năng bảo vệ tinh trùng, đồng thời hỗ trợ tinh trùng tiếp cận trứng để thụ thai. Do đó, khi vào âm đạo, tinh dịch sẽ hóa lỏng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng bơi ra khỏi phạm vi tinh dịch và tiến sâu vào tử cung.
Sau khi bơi khỏi tinh dịch, thời gian sống của các tinh binh sẽ phụ thuộc vào môi trường tự nhiên trong cơ quan sinh dục. Âm đạo của nữ giới có môi trường acid tự nhiên và dịch nhầy. Môi trường này tạo điều kiện thuận lợi cho sự tồn tại và di chuyển của tinh trùng. Tại đây, chúng có thể sống tối đa 5-6 ngày.
Tuy nhiên, phần lớn tinh trùng không thể tổn tại lâu và thường chết đi sau khoảng 24 – 48 giờ kể từ khi tiến vào cổ tử cung. Nguyên nhân là do môi trường âm đạo có độ pH acid cao, ít dịch nhầy, hoặc dịch nhầy không cung cấp đủ dinh dưỡng cho tinh trùng, khiến khả năng tồn tại của chúng giảm.
Nếu tinh trùng yếu không bơi ra khỏi tinh dịch, các enzyme trong tinh dịch sẽ tự tiêu diệt chúng.Thời gian tồn tại của những tinh trùng này rất ngắn và không có khả năng tiếp cận trứng để thụ tinh.
Tinh trùng sống được bao lâu trong các môi trường khác?
Ngoài cơ quan sinh sản nam và nữ giới, tinh trùng có thể sống được trong các môi trường khác như: nước, không khí, bao cao su… Tuy nhiên những môi trường này thường không cung cấp điều kiện lý tưởng cho sự tồn tại của tinh trùng nên thời gian sống của chúng khá ngắn.
Tinh trùng sống được bao lâu ở ngoài không khí?
Môi trường không khí không phải điều kiện lý tưởng để tinh trùng tồn tại. Sau khi xuất tinh ra ngoài, tinh trùng không thể sống sót trên các bề mặt như quần áo, đệm, khăn giấy, sàn nhà… Một số trường hợp tinh trùng có thể tồn tại được khoảng 1 phút với điều kiện bề mặt ẩm ướt và không có hóa chất.
Tuy nhiên, nếu tinh trùng xuất gần âm đạo, chúng vẫn có thể sống sót khoảng 20 phút và bơi vào trong cơ quan sinh dục nếu đủ điều kiện về nhiệt độ và độ ẩm cao. Vì thế, nhiều trường hợp xuất tinh ngoài gần âm đạo vẫn có khả năng mang thai.
Vậy tinh trùng sống được bao lâu khi xuất ra ngoài? Tinh trùng dính vào quần áo sống được bao lâu? Như đã lý giải ở trên, tinh trùng gần như không có khả năng sống sót khi được xuất ra ngoài không khí. Chúng thậm chí chết ngay khi dính vào quần áo hoặc các bề mặt khác vì không có điều kiện thích hợp để tồn tại.
Tinh trùng sống được bao lâu trong nước?
Tinh trùng có thể sống sót được trong môi trường nước với điều kiện nhiệt độ, độ pH phù hợp và không chứa hóa chất. Nếu nước có nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, nước chứa hàm lượng hóa chất độc hại thì tinh trùng sẽ chết sau vài giây. Do đó, việc nữ giới đi bơi trong bể bơi có tinh trùng dẫn đến mang thai là điều vô lý và phản khoa học.
Tinh trùng sống được bao lâu trong bao cao su?
Sau khi quan hệ, tinh trùng có thể tồn tại trong bao cao su nếu được đáp ứng đủ các điều kiện thích hợp như:
- Chất liệu: Với những loại bao cao su có chứa chất diệt tinh trùng, tinh binh sẽ chết sau khoảng 1 phút. Nếu bao cao su không chứa chất diệt tinh trùng, chúng có thể tồn tại từ 10-15 phút.
- Nhiệt độ và độ ẩm:Tinh trùng có thể tồn tại vài giờ nếu bao cao su không chứa chất diệt tinh trùng, nhiệt độ phòng thích hợp và được buộc chặt để tinh dịch không bị khô.
Tuy nhiên, hầu hết các loại bao cao su trên thị trường hiện nay đều chứa chất diệt tinh trùng nên khả năng sống sót của tinh trùng rất thấp.
Tinh trùng sống được bao lâu trong bao quy đầu?
Sau khi xuất tinh, một lượng nhỏ tinh trùng vẫn nằm trong bao quy đầu (phần da bao quanh đầu dương vật). Chúng có thể tồn tại được 18-24 giờ và nếu tinh trùng vẫn nằm lẫn trong tinh dịch thì thời gian sống của các tinh binh có thể lên đến 20-24 giờ kể từ khi xuất tinh.
Tuy nhiên, tinh trùng sẽ không có khả năng sống sót cao nếu bao quy đầu ẩm ướt. Một số thí nghiệm cho thấy những tinh trùng khỏe mạnh sẽ chết sau vài phút nếu bao quy đầu có độ ẩm cao. Với những tinh binh yếu, chúng sẽ chết ngay lập tức.
Tinh trùng sống được bao lâu trong chất nhầy?
Tinh trùng sống được bao lâu trong chất nhầy là vấn đề quan tâm của nhiều cặp vợ chồng đang ngóng tin vui. Vài ngày trước khi rụng trứng, lượng hormone estrogen trong cơ thể phụ nữ tăng cao khiến lượng dịch nhầy tiết ra nhiều, kèm theo đặc tính loãng và trong hơn.
Thời kỳ rụng trứng tạo ra môi trường thuận lợi giúp tinh trùng tồn tại lâu hơn trong môi trường âm đạo, từ đó tăng khả năng thụ tinh. Như vậy, các cặp vợ chồng có thể canh ngày rụng trứng và quan hệ tình dục vào thời điểm nay để tăng khả năng mang thai.
Tinh trùng sống được bao lâu trong môi trường đông lạnh?
Tinh trùng sống được bao lâu trong môi trường đông lạnh là vấn đề nhiều cặp vợ chồng quan tâm. Hiện nay, đông lạnh tinh trùng là sự lựa chọn cho nhiều nam giới có vấn đề về chất lượng tinh trùng hoặc mắc các bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Theo các chuyên gia, tinh trùng có khả năng tồn tại vô thời hạn nếu được đông lạnh trong điều kiện tiêu chuẩn và duy trì nhiệt độ ổn định. Quá trình đông lạnh ở nhiệt độ cực thấp (khoảng – 196 độ C) khiến các chức năng quan trọng của tinh trùng ngừng hoạt động. Khi cần sử dụng, tinh trùng đông lạnh được rã đông và có khả năng thụ tinh giống như tình trùng tươi. Điều này đã mở ra cơ hội lớn cho các cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc thụ tinh hoặc muốn bảo quản tinh trùng cho tương lai.
Làm gì để cải thiện chất lượng tinh trùng?
Để cải thiện chất lượng tinh trùng, nam giới cần tuân thủ lối sống khoa học và bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể:
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học: Chế độ dinh dưỡng hợp lý không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh tật mà còn có tăng cường chức năng sinh lý, giúp tinh trùng luôn khỏe mạnh.
- Bổ sung thực phẩm giàu kẽm như hàu, thịt đỏ (thịt bò, lợn, dê…), hải sản có vỏ (tôm, cua), các loại hạt và đậu, sữa và sản phẩm từ sữa…
- Thực phẩm chứa Folate như rau xanh lá đậm như rau bina, rau diếp măng tây, trái cây cam, chuối, dâu, các loại đậu và ngũ cốc nguyên cám.
- Thực phẩm giàu vitamin B12 như: cá, hải sản (đặc biệt là nghêu), thịt, gia cầm, trứng, sữa và các thực phẩm từ sữa, men dinh dưỡng.
- Thực phẩm giàu vitamin C: trái cam, quýt, ổi, kiwi, dâu tây, cà chua, bông cải xanh, súp lơ xanh, khoai tây; sản phẩm từ sữa…
- Bổ sung vitamin E, vitamin D, Omega-3, L-arginine trong các thực phẩm như: rau bina, các loại hạt và đậu, nước ép, hải sản, phô mai, lòng đỏ trứng, các loại hạt như hạt chia, hạt lanh, quả óc chó, thịt gia cầm, bí ngô, đậu phộng, đậu lăng…
- Nghỉ ngơi đầy đủ. Tránh làm việc quá sức và thức khuya.
- Hạn chế căng thẳng, áp lực kéo dài. Nam giới có thể giải tỏa sự mệt mỏi bằng cách đọc sách, nghe nhạc, đi du lịch, ngồi thiền, tập yoga, chơi thể thao hoặc dành nhiều thời gian với gia đình và bạn bè.
- Tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên để tăng cường chức năng sinh lý, cải thiện chất lượng tinh trùng, ngăn ngừa bệnh mãn tính.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái. Nên mặc quần lót có chất liệu cotton thấm hút tốt để vùng kín luôn khô thoáng, giảm nguy cơ viêm nhiễm cũng như giúp quá trình tuần hoàn máu đến bộ phận sinh dục thuận lợi.
- Xây dựng lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích có hại
- Duy trì cân nặng hợp lý bằng cách tập luyện thể dục thường xuyên, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giảm cân hoặc tăng cân khoa học
Bài viết đã cung cấp thông tin liên quan đến vấn đề tinh trùng sống được bao lâu. Tùy vào chất lượng tinh trùng và môi trường tồn tại mà tinh trùng có thời gian sống khác nhau. Để đảm chất chất lượng tinh trùng tốt, tinh binh khỏe mạnh để tăng tỷ lệ thụ thai thành công, nam giới cần chăm sóc sức khỏe của mình thật tốt.