Mãn dục nam ở độ tuổi nào? Cần làm gì để cải thiện

Mãn dục nam có thể gây ra những tác động tiêu cực tới đến chất lượng cuộc sống và khả năng tình dục của nam giới, thậm chí là vô sinh. Dưới đây là những thông tin về mãn dục nam, được tham vấn bởi bác sĩ chuyên khoa Nam học – Ngoại Tiết niệu Lê Đỗ Nguyên với hơn 30 năm kinh nghiệm. Cùng tìm hiểu nhé!

Mãn dục nam là gì?

Mãn dục nam còn được gọi là suy tuyến sinh dục khởi phát muộn LOH (late-onset hypogonadism) hay hội chứng suy giảm Testosterone do tuổi tác TDS (testosterone deficiency syndrome).

Đây là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, xảy ra do sự suy giảm nồng độ Testosterone dưới mức bình thường (dưới 10 – 35 nanomol/lít). Trong đó, Testosterone là hormone đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các mô sinh sản, đồng thời, thúc đẩy làm tăng khối lượng cơ bắp, quy định kiểu lông, tóc… trên cơ thể. Sự suy giảm nồng độ Testosterone có thể dẫn tới những bất lợi đến chức năng các cơ quan của cơ thể.

Mãn dục nam ở độ tuổi nào?

Thực tế, độ tuổi mãn dục nam thường rất khó để xác định cụ thể, bởi đây là một giai đoạn với thời gian kéo dài trong nhiều năm. Nồng độ Testosterone đạt cao nhất trong độ tuổi 20. Sau 30 – 40, nồng độ này có xu hướng giảm 0,8 – 1,3%/năm. Các dấu hiệu mãn dục nam sẽ diễn ra liên tục và tăng dần theo tuổi tác. Tuy nhiên, các biểu hiện mãn dục nam và mức độ suy giảm nồng độ Testosterone ở mỗi người là khác nhau. Và có những trường hợp mãn dục nam sớm.

Lưu ý: Không phải nam giới nào bị giảm Testosterone đều bị mãn dục nam. 

Những biểu hiện của mãn dục nam?

Không giống với mãn kinh ở nữ giới (thường xảy ra trong khoảng độ tuổi 40 -50), mãn dục nam không có độ tuổi nhất định. Thay vào đó, nó là giai đoạn kéo dài trong nhiều năm. Nên dấu hiệu mãn dục nam xảy ra từ từ và diễn ra thời gian dài. Những triệu chứng mãn dục nam mà phái mạnh có thể nhận biết như:

Triệu chứng về hoạt động tình dục

• Giảm ham muốn tình dục: Testosterone đóng vai trò là chất kích thích ham muốn tình dục của nam giới. Vì thế, khi nồng độ Testosterone trong cơ thể bị sụt giảm sẽ dẫn tới nhu cầu tình dục cũng bị giảm theo
• Rối loạn cương dương: Testosterone không gây nên sự cương cứng nhưng nó lại là yếu tố kích thích cơ thể sản sinh Oxit Nitric – phân tử giúp quá trình lưu thông máu đến dương vật tốt hơn, nam giới có thể đạt được và duy trì sự cương cứng. Vì thế nồng độ Testosterone thấp cũng có thể dẫn tới tình trạng rối loạn cương dương.
• Giảm cương tự phát: Nam giới sức khỏe bình thường, dương vật sẽ cương cứng tự nhiên vào buổi sáng (tần suất nhỏ) sau đó thì tự xìu sau vài chục phút thức dậy. Nhưng, khi bước vào thời kỳ mãn dục nam, hiện tượng này có xu hướng giảm mạnh. Thậm chí khả năng cương cứng vào buổi sáng biến mất hoàn toàn.
• Tinh trùng giảm: Testosterone là một phần của quá trình sản xuất tinh trùng. Cho nên, nồng độ Testosterone thấp sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến số lượng và chất lượng của tinh trùng. Dẫn tới nam giới khó có con.

Dấu hiệu toàn thân

• Mệt mỏi: Nồng độ testosterone thấp khiến nam giới luôn trong trạng thái mệt mỏi, uể oải, không muốn làm việc. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, suy giảm Testosterone có thể khiến phái mạnh đối mặt với nguy cơ trầm cảm, dễ cáu kỉnh và mất tập trung.
• Rối loạn giấc ngủ: Khi lượng hormone Testosterone trong cơ thể này bị giảm xuống sẽ khiến chất lượng giấc ngủ sẽ không còn được đảm bảo. Nam giới thường khó ngủ, ngủ không sâu giấc,…
• Giảm khối lượng xương: Testosterone góp phần vào quá trình sản xuất và duy trì sức khỏe của xương. Vì vậy, khi hormone này suy giảm sẽ ảnh hưởng đến mật độ xương. Khi đó, nam giới sẽ bị loãng xương, xương sẽ trở nên kém đặc, dễ giòn, dễ gãy.
• Rối loạn cảm xúc: Testosterone cũng chi phối tới cảm xúc của nam giới. Nồng độ Testosterone thấp có thể làm suy giảm cảm xúc, giảm sự tự tin, trí nhớ và sự tập trung. Sự suy giảm Testosterone cũng làm tăng nguy cơ trầm cảm ở phái mạnh.
• Giảm cơ, tăng mỡ: Testosterone là hormone đóng vai trò trong việc hình thành cơ bắp. Do đó, khi hormone này suy giảm, cơ thể nam giới không còn rắn chắc. Thay vào đó là sự xuất hiện của các lớp mỡ thừa, đặc biệt là ở bụng và ngực do sự gia tăng nội tiết tố Leptine. Lớp mỡ thừa sẽ tích tụ lại khiến phái mạnh sẽ có hiện tượng bụng to, ngực nở.
• Da nhăn nheo: Testosterone là nhân tố chi phối màu sắc, độ căng bóng và đàn hồi của da, làm tăng độ cứng của lớp mô dưới da. Do đó, khi thiếu hụt Testosterone, làn da của nam giới thường nhăn hơn, ở mặt có nhiều nếp nhăn, trên cơ thể cũng xuất hiện các đốm đồi mồi.

Nguyên nhân gây mãn dục nam

Nguyên nhân gây ra mãn dục nam có thể là do lão hóa, di truyền. Hoặc thói quen sinh hoạt không tốt và bệnh lý cũng là yếu tố thúc đẩy quá trình này.

Tuổi tác

Mãn dục nam là tình trạng suy giảm nội tiết tố Testosterone trong cơ thể. Trong khi đó, Testosterone sẽ giảm dần theo thời gian. Nam giới tuổi càng cao thì nồng độ testosterone trong cơ thể càng thấp. Từ độ tuổi 30, nồng độ Testosterone trong cơ thể bắt đầu xu hướng giảm, và tiếp tục giảm 0,8-1,3%/năm. Và khi đến 70 tuổi, nồng độ Testosterone chỉ còn khoảng 50% so với ban đầu.

Bệnh lý

Sự thay đổi nội tiết tố của cơ thể cũng có thể bắt nguồn từ các bệnh lý, chẳng hạn như đái tháo đường, suy tuyến yên, u tuyến thượng thận, u tuyến yên – tinh hoàn, u ở các cơ quan khác,… Những bệnh lý này làm ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất nội tiết tố sinh dục nam, dẫn tới nồng độ Testosterone trong cơ thể bị suy giảm.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc có tác dụng điều trị bệnh, tuy nhiên, nếu dùng chúng trong thời gian dài hoặc lạm dụng thuốc thì có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm việc thúc đẩy quá trình mãn dục nam. Những loại thuốc kháng Testosterone cần lưu ý là estrogen, corticoid, thuốc dạ dày, thuốc ngủ, thuốc trị bệnh tim mạch, …

Thói quen sinh hoạt

Sử dụng chất kích thích thường xuyên trong thời gian dài, tần suất quan hệ tình dục nhiều, thủ dâm quá độ, chế độ dinh dưỡng không khoa học…đều là những hành động đẩy nhanh quá trình lão hóa của cơ quan sinh dục, dẫn tới thúc đẩy thời kỳ mãn dục nam.

Ngoài những nguyên nhân trên thì di truyền, chấn thương, stress tinh thần cũng là các yếu tố đẩy nhanh thời kỳ mãn dục nam.

Phương pháp chẩn đoán mãn dục nam

Tại các cơ sở y tế, bác sĩ có thể dựa vào các triệu chứng lâm sàng (triệu chứng về tình dục và triệu chứng toàn thân) để bước đầu chẩn đoán mãn dục nam.

Ngoài ra, để đảm bảo kết quả chẩn đoán đạt chính xác cao, bác sĩ còn có thể chỉ định bạn thực hiện xét nghiệm nội tiết tố hướng sinh dục nam. Phương pháp này được xem là “chìa khóa vàng” để đánh giá mãn dục nam, nhằm kiểm tra lượng testosterone trong có hạ thấp dưới mức bình thường hay không. Mức Testosterone bình thường nằm trong khoảng 10 – 35 nanomol / lít.

Cùng với đó, bạn cũng có thể phải thực hiện một số xét nghiệm khác để loại trừ thiếu hụt các hormone khác và các bệnh lý ngoài mãn dục. Chẳng hạn như:

• Xét nghiệm sinh hóa để đánh giá chức năng tạng phủ.
• Xét nghiệm nội tiết tố, chủ yếu là các nội tiết tố sinh sản, cụ thể là LH, FSH, prolactin, estradiol, testosterone nhằm tìm các bệnh rối loạn về nội tiết.
• Xét nghiệm độ bão hòa Transferrin để sàng lọc bệnh quá tải sắt
• Xét nghiệm nồng độ Prolactin huyết thanh nhằm sàng lọc u tuyến yên

Cách khắc phục mãn dục nam

Sử dụng liệu pháp thay thế hormone bằng cách bổ sung hoặc tăng cường Testosterone vào cơ thể, được đánh giá là phương pháp khắc phục mãn dục nam hiệu quả. Nó giúp cải thiện các triệu chứng của mãn dục nam như tăng ham muốn, cải thiện khả năng cương dương, tăng cơ, giảm mỡ, giảm mất xương…

Một số dạng bổ sung Testosterone có thể kể đến như tiêm bắp, gel bôi, dung dịch lăn nách, thuốc ngậm dưới lưỡi, xịt mũi, miếng dán, cấy dưới da,…

Lưu ý: Liệu pháp thay thế hormone điều trị mãn dục nam thích hợp cho hầu hết mọi nam giới bị suy giảm nội tiết tố. Tuy nhiên, liệu pháp này tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ như: kích thích ung thư vú, tuyến tiền liệt di căn, tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ… Chính vì thế, khuyến cáo không nên dùng cho những người bị ung thư tuyến tiền liệt, bệnh tim, bệnh thận, tiểu đường… Ngoài ra, liệu pháp thay thế hormone chỉ được dùng khi có sự chỉ định của bác sĩ và dùng theo những gì đã kê đơn để đảm bảo hiệu quả.

Cách làm chậm lại quá trình mãn dục nam

Mãn dục nam là quá trình lão hóa tự nhiên, tất yếu của cơ thể. Tuy nhiên, phái mạnh có thể làm chậm lại quá trình này bằng cách:

Duy trì lối sống khỏe mạnh

Một lối sống lành mạnh và tích cực sẽ thúc đẩy cơ thể tăng cường sản sinh nội tiết tố nam, dẫn tới quá trình mãn dục diễn ra chậm hơn. Để có lối sống lành mạnh, tích cực bạn nên:

• Tập thể dục thể thao thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên không chỉ có thể làm tăng lượng testosterone trong cơ thể mà còn giúp nam giới có sức khỏe tốt, vóc dáng đẹp. 

• Giảm căng thẳng

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, căng thẳng trong một thời gian dài sẽ kích thích cơ thể sản sinh ra hormone cortisol – hormone có khả năng cản trở quá trình sản xuất Testosterone, dẫn tới hàm lượng Testosterone giảm. Vì thế, để làm chậm quá trình mãn dục, nam giới cần cố gắng kiểm soát cảm xúc, tránh lo âu, căng thẳng và giữ tâm lý luôn thoải mái, vui vẻ.

• Ngủ đủ giấc

Chất lượng giấc ngủ ảnh hưởng lớn đến hàm lượng Testosterone trong cơ thể. Kết quả của nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu thời gian ngủ chỉ kéo dài 5 giờ mỗi ngày sẽ có nguy cơ làm giảm từ 10 – 15% mức Testosterone. Thế cho nên, nam giới nên duy trì thói quen ngủ đủ giấc, chất lượng giấc ngủ tốt để làm chậm quá trình mãn dục nam.

• Tránh sử dụng đồ uống có cồn

Nghiện rượu bia có thể làm giảm lượng Testosterone trong cơ thể, đặc biệt giảm nhanh nhất sau 30 phút tiêu thụ. Ngoài ra, những loại đồ uống này còn có khả năng làm giảm chức năng hoặc teo tinh hoàn và hậu quả là thúc đẩy quá trình mãn dục nam. Để quá trình mãn dục nam diễn ra chậm thì nam giới tốt nhất nên hạn chế uống nhiều rượu, bia và các loại đồ uống có cồn khác.

• Tránh xa thuốc lá

Chất nicotin trong thuốc lá có khả năng đẩy nhanh quá trình lão hóa của cơ quan sinh dục, đồng thời, làm cản trở quá trình lưu thông máu đến dương vật, ảnh hưởng tới khả năng cương cứng. Vì thế, cách để làm chậm quá trình mãn dục nam chính là hạn chế sử dụng thuốc lá.

• Quan hệ tình dục lành mạnh

Quan hệ tình dục với tần suất nhiều, lạm dụng thủ dâm là một trong những nguyên nhân khiến nam giới vị mãn dục nam. Vì vậy, nam giới nên quan hệ tình dục, thủ dâm với tần suất hợp lý nhằm góp phần rút ngắn thời gian lão hóa cơ quan sinh dục, làm chậm lại quá trình mãn dục nam.

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố có ảnh hưởng lớn đến việc sản sinh nội tiết tố nam trong cơ thể. Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đầy đủ chất sẽ kích thích cơ thể sản sinh Testosterone, góp phần làm chậm quá trình mãn dục nam. 

Theo đó, bữa ăn hàng ngày nên chú trọng bổ sung đầy đủ các nhóm chất quan trọng sau Protein (có nhiều trong các loại hạt, đậu phụ, trứng, yến mạch, bông cải xanh…), chất béo lành mạnh (có nhiều trong quả bơ, trứng, hạt chia, dầu oliu, cá…), Carb (có nhiều trong yến mạch, chuối, khoai lang, củ dền, bưởi…)

Tăng cường testosterone

Phái mạnh có thể sử dụng một số loại thực phẩm chức năng có tác dụng bổ sung Testosterone qua các chất sau:

• Thực phẩm chức năng bổ sung Kẽm: Kẽm là khoáng chất có tác dụng làm tăng mức Testosterone, đồng thời, giúp cải thiện chức năng tình dục, đặc biệt có lợi với nam giới bị suy giảm hormone.
• Thực phẩm chức năng bổ sung Vitamin D: Vitamin D là vi chất giúp tăng cường mức Testosterone trong cơ thể và cải thiện chứng rối loạn cương dương ở nam giới.

Lưu ý: Trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào, nam giới nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa, nhất là khi cơ thể đang mắc một số bệnh lý khác hoặc đang dùng thuốc điều trị.

Trên đây là những thông tin chi tiết, cụ thể về mãn dục nam mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Mãn dục nam là quá trình không thể tránh khỏi, thế nhưng, nam giới hoàn toàn có thể làm chậm lại quá trình này và hạn chế các ảnh hưởng xấu tới sức khỏe cũng như khả năng sinh sản.