Sàng lọc tinh trùng là thế nào? Có sinh con theo ý muốn được không?
Thẩm định nội dung
Bác sĩ Tạ Thị Hồng Duyên
chuyên khoa I sản - phụ khoa tại đa khoa Quốc Tế Hà Nội
Chịu trách nghiệm kiểm duyệt chuyên môn bài viết
Thăm khám trực tiếp 1 - 1 với chuyên gia của chúng tôi. Cam kết bảo mật tuyệt đối 100%
Có nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn thường thắc mắc rằng sàng lọc tinh trùng là phương pháp gì, liệu có thể sàng lọc tinh trùng để sinh con theo ý muốn được không và việc này có cần thiết không? Hãy tham khảo bài viết sau để tìm ra lời giải đáp cho vấn đề này nhé.
Tại sao phải sàng lọc tinh trùng?
Một trong những yếu tố quyết định thành công của một ca IUI (thụ tinh nhân tạo) hay IVF (thụ tinh trong ống nghiệm) nằm ở khâu sàng lọc tinh trùng. Các bác sĩ sẽ tiến hành chọn và lọc rửa những tinh trùng đạt chất lượng tốt nhất trước khi bơm vào buồng tử cung hay thụ tinh trong ống nghiệm.
Sàng lọc tinh trùng hay còn nói 1 cách dễ hiểu là lọc rửa tinh trùng. Đây là bước cơ bản, bắt buộc và có vai trò rất quan trọng khi thực hiện các phương pháp sinh sản như thụ tinh nhân tạo IUI hay thụ tinh trong ống nghiệm IVF đạt được hiệu quả cao nhất. Đây là bước làm sạch tinh trùng, loại bỏ các tinh trùng chết, cặn bẩn, tinh tương và giữ lại những tinh trùng khỏe đạt yêu cầu. Thông qua việc sàng lọc tinh trùng, các bác sĩ có thể lựa chọn được những tinh trùng khỏe mạnh, đạt chất lượng tốt nhất để khi thực hiện thụ tinh nhân tạo hay trong ống nghiệm có khả năng đạt tỷ lệ thành công cao nhất.
Quy trình sàng lọc tinh trùng được coi là tối ưu nhất hiện nay là bác sĩ sẽ cho nam giới thực hiện biện pháp lấy tinh trùng. Tinh trùng sau khi được lấy ra từ cơ thể của người nam sẽ được cho vào một loại hóa chất có sẵn cũng chính là môi trường nuôi cấy tinh trùng rồi áp dụng các phương pháp sàng lọc tinh trùng để phân tách tinh trùng khỏe và các tinh trùng chết, dị dạng, yếu ớt, không đủ khả năng thụ thai.
Những phương pháp sàng lọc tinh trùng
Như trên đã nói, chỉ có một quy trình sàng lọc tinh trùng nhưng hiện tại có nhiều phương pháp sàng lọc. Trong đó có thể kể đến 4 cách sau đang được các cơ sở y tế áp dụng nhiều nhất
Phương pháp Ly tâm Gradient nồng độ
Đây là một trong những phương pháp được áp dụng phổ biến tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản, nhưng kỹ thuật này chỉ dừng ở mức đánh giá về hình thái và chưa đi sâu vào phân tích yếu tố di truyền.
Các tế bào lạ, tinh tương hay tinh trùng chết, dị tật sẽ được giữ lại ở lớp lọc. Tinh trùng khỏe mạnh có khả năng di động tốt sẽ vượt qua màng lọc và di chuyển xuống đáy ống ly tâm. Các chuyên gia phôi học sẽ dựa vào hình dạng để đánh giá và chọn lọc trong số những tinh trùng dưới đáy một số con đạt chất lượng tốt để tiến hành cấy tinh trùng hoặc tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI).
Phương pháp Swim – up
Giống như Gradient thì Swim-up (Bơi lên) cũng là phương pháp được sử dụng rộng rãi và dựa vào khả năng di động của tinh trùng để chọn lọc. Sau khi đặt tinh trùng vào môi trường nuôi cấy và đặt nghiêng trong tủ âm 45 độ trong khoảng thời gian 45 phút. Những tinh trùng khỏe có khả năng di động tốt sẽ bơi lên trên. Các chuyên gia phôi học sẽ đánh giá bằng cảm quan và chọn ra những tinh trùng đạt tiêu chuẩn. Swim-up đòi hỏi mẫu tinh trùng phải có mật độ cao và di động tốt nên sẽ có được tinh trùng siêu khỏe.
Phương pháp lựa chọn tinh trùng sống bằng laser (LAISS)
Đối với phương pháp này, các chuyên viên sẽ sử dụng tia laser để tác động lên phần đuôi của tinh trùng và sẽ quan sát được 2 hiện tượng sẽ xảy ra: một là tinh trùng cong đuôi lại sau khi chịu tác động của laser và hai là tinh trùng không có phản ứng gì.
Kết quả chỉ ra rằng tinh trùng cong đuôi chính là tinh trùng sống và có thể sử dụng chúng để thụ tinh với trứng. Đặc biệt phương pháp LAISS được đánh giá là khá an toàn vì tia laser chỉ tác động đến phần đuôi tinh trùng và không gây bất kỳ ảnh hưởng xấu nào đến phần đầu – nơi có chứa vật chất di truyền.
Phương pháp chọn lọc tinh trùng bằng từ trường (MACS)
Nếu như Gradient và Swim-up là hai phương pháp dựa vào các yếu tố cảm quan về hình dạng để chọn lọc tinh trùng và không đi sâu vào phân tích các yếu tố di truyền thì MACS sẽ giúp loại bỏ hoàn toàn tinh trùng có phân mảnh ADN.
Phương pháp này được sử dụng cho các trường hợp như: người chồng có tỉ lệ phân mảnh ADN cao; số lượng tinh trùng chết và bất thường nhiều; sẩy thai hoặc liên tục thất bại trong các kỳ IVF trước đó; …
Các tinh trùng bất thường sẽ đi qua cột lọc có từ trường và sẽ được đánh dấu bằng các vi hạt từ sẽ bị giữ lại và loại bỏ, trong đó các tinh trùng còn lại là các mẫu đạt yêu cầu để sử dụng trong ICSI.
Sàng lọc tinh trùng để sinh con theo ý muốn được không?
Ưu điểm của sàng lọc tinh trùng không chỉ giúp loại bỏ những tinh trùng yếu, chết, tăng tỷ lệ thụ thai thành công mà còn có thể lựa chọn tinh trùng X hay Y. Qua đó, các cặp vợ chồng có thể tự do lựa chọn sàng lọc tinh trùng sinh con gái hay sinh con trai. Tuy nhiên, đó chỉ là lời đồn. Trên thực tế, không có phương pháp nào để sàng lọc tinh trùng Y hay tinh trùng X để sinh con trai hay con gái theo ý muốn.
Tinh trùng của nam giới có kích thước cực nhỏ, chỉ từ 50 – 60 micromet. Trong khi đó, số lượng tinh trùng trong mỗi ml tinh dịch của nam giới bình thường đã dao động từ 20 triệu đến hơn 200 triệu con. Do số lượng tinh trùng/ml tinh dịch quá lớn cộng thêm kích thước của tinh trùng siêu vi nên việc sàng lọc riêng tinh trùng Y (sinh con trai) để thụ thai là điều khó thực hiện. Chưa kể về nguyên tắc, việc lựa chọn giới tính thai nhi là hành vi vi phạm pháp luật nên điều này không thể thực hiện tại các bệnh viện, cơ sở sản khoa.
Lý do của nghi vấn có thể bơm tinh trùng Y để sinh con trai bằng cách sàng lọc tinh trùng là do nhiều bố mẹ hiểu lầm việc lọc rửa tinh trùng khi bơm tinh trùng hay thụ tinh trong ống nghiệm thành sàng lọc tinh trùng để lựa chọn giới tính của con. Do vậy, các nhân viên y tế cần phải giải thích rõ mục đích của việc sàng lọc tinh trùng là để lựa chọn những tinh trùng khỏe mạnh và làm gia tăng tỷ lệ thụ thai thành công.
Sinh con bằng phương pháp sàng lọc tinh trùng?
Như trên đã nói, đa phần mọi người đều hiểu lầm đánh đồng việc sàng lọc tinh trùng với sinh con bằng phương pháp sàng lọc tinh trùng. Chính xác của việc này là: sinh con bằng cách bơm tinh trùng đã được sàng lọc vào buồng tử cung (IUI) hay thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Sàng lọc tinh trùng chỉ là bước đệm, bước chuẩn bị cơ bản của tiến trình này.
Phương pháp IUI được áp dụng khi các bố gặp vấn đề về chức năng sinh lý bao gồm xuất tinh ít, khó xuất tinh hoặc có số lượng lớn tinh trùng chết, dị dạng, đứng im hoặc di chuyển chậm. Những tình trạng trên là nguyên nhân khiến mẹ không thể thụ thai do tinh trùng không thể tự bơi gặp trứng trong cơ thể mẹ. Với phương pháp bơm tinh trùng vào cơ thể mẹ (IUI), tinh trùng được bơm trực tiếp vào tử cung của mẹ để giảm quãng đường bơi lội cho tinh trùng, những tinh trùng yếu chỉ cần di chuyển đoạn đường ngắn là có thể sớm gặp trứng để thụ thai với trứng. Như vậy tỷ lệ thụ thai nhờ phương pháp này sẽ cao hơn.
Phương pháp sàng lọc tinh trùng và thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) được áp dụng cho các cặp vợ chồng không có khả năng mang thai tự nhiên. Có thể do tinh trùng của chồng bị dị dạng, tinh trùng không bào hay bị giãn tĩnh mạch và vợ bị niêm mạc tủ cung quá mỏng, AMH thấp, tiền sử dính niêm mạc tử cung hoặc đa nang buồng trứng hay bị lạc nội mạc tử cung. Sau khi tinh trùng được thụ tinh với trứng trong ống nghiệm, phương pháp IVF mới cho phép sàng lọc phôi thai để xét nghiệm chẩn đoán và loại trừ các dị tật về gen, đảm bảo phôi thai được đưa vào tử cung của người mẹ là phôi thai khỏe mạnh.
Các đối tượng nên sàng lọc tinh trùng
Các đối tượng sau đây có thể áp dụng phương pháp sàng lọc tinh trùng để tăng khả năng thụ thai:
- Những người khó thụ thai bằng quan hệ tình dục tự nhiên
- Vợ/chồng đang gặp phải một số vấn đề về tâm lý tình dục hoặc bị khuyết tật về thể chất
- Vợ/chồng bị các bệnh truyền nhiễm lây qua đường tình dục hoặc bị nhiễm HIV
- Phụ nữ dưới 35 tuổi sau một năm cố gắng mang thai hoặc phụ nữ trên 35 tuổi sau 6 tháng cố gắng mang thai nhưng không thành công
- Tinh trùng nam giới dễ chết, quá ít, yếu.
- Nam giới không thể quan hệ tình dục do dị tật bẩm sinh, chấn thương hoặc bị chứng xuất tinh sớm
- Những người bị vô sinh nhưng không rõ nguyên nhân
Chi phí sàng lọc tinh trùng bao nhiêu?
Tùy thuộc vào nơi thực hiện sàng lọc tinh trùng, chi phí sàng lọc tinh trùng dao động khoảng từ 2,5 – 10 triệu đồng/lần (chưa tính tổng chi phí làm thụ tinh nhân tạo IUI hay IVF). Tuy nhiên, tỷ lệ thụ thai thành công là 20%.
Lưu ý: Trên đây chỉ là mức phí tham khảo, không chính xác. Bạn cần trực tiếp đến bệnh viện để hỏi tổng chi phí.
Một vài lưu ý giúp tăng chất lượng tinh trùng
Chất lượng tinh trùng có ảnh hưởng và quyết định đến tỷ lệ thành công của quá trình thụ tinh. Vậy nên có một số lời khuyên giúp các quý ông có thể tăng chất lượng tinh trùng:
- Không nên trì hoãn kế hoạch mang thai: không chỉ có phụ nữ, đàn ông cũng sẽ gặp những khó khăn nhất định khi có tuổi bởi đơn giản chất lượng tinh trùng cũng sẽ giảm khi tuổi tác tăng lên.
- Tránh xa thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích: Dựa trên nhiều nghiên cứu khác nhau, nicotine trong thuốc lá được chứng minh là chất có thể làm giảm số lượng cũng như chất lượng của tinh trùng. Bên cạnh đó, sự kết hợp của rượu cùng nicotine sẽ càng gây nguy hiểm gấp 2 lần cho tinh trùng.
- Giảm tối đa sự căng thẳng: thường xuyên gặp stress cũng là nguyên nhân dẫn đến chất lượng tinh trùng bị suy giảm, vậy nên đàn ông nên cố gắng giữ tinh thần thoải mái, tránh sự căng thẳng quá độ.
- Xây dựng chế độ sinh hoạt khoa học: ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng đồng hồ mỗi ngày, ăn nhiều thực phẩm bổ dưỡng, hoa quả, rau xanh,…
Sàng lọc tinh trùng được biết đến như một phương pháp hỗ trợ sinh sản cực kỳ hiệu quả và vô cùng an toàn cho sức khỏe của người phụ nữ. Thực tế, có rất nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn đã có con khi sử dụng phương pháp này.
Nếu bạn còn băn khoăn hoặc thắc mắc nào cần giải đáp, bạn không biết đến đâu để thăm khám bệnh chính xác, điều trị bệnh đạt hiệu quả cao, các bạn hãy chọn [TƯ VẤN TRỰC TUYẾN], các bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp bạn.