Cách trị viêm da dị ứng hiệu quả theo phác đồ chuyên gia

Viêm da tiếp xúc dị ứng tiếp xúc chữa bằng phương pháp nào hiệu quả là thắc mắc chung của nhiều người bệnh. Nhất là khi căn bệnh này có xu hướng kéo dài và tái phát nhiều lần trong đời thì việc nắm rõ cách trị viêm da dị ứng sẽ góp phần cải thiện nhanh triệu chứng khó chịu và ngăn chặn nguy cơ phát bệnh.

Bài chia sẻ của Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Quy, Trưởng khoa Da liễu tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Hà Nội dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về cách trị viêm da dị ứng, từ đó chủ động hơn trong việc khám chữa bệnh.

Cách trị viêm da dị ứng

Viêm da dị ứng là tình trạng da khô, nổi mẩn đỏ và ngứa ngáy do da tiếp xúc trực tiếp với các chất gây dị ứng như hương liệu, chất bảo quản trong nước hoa, mỹ phẩm, thức ăn, lông thú cưng, kim loại, hóa chất, xà phòng,… Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, từ sơ sinh đến người già và không có sự khác biệt về giới tính. Mặc dù không phải căn bệnh nguy hiểm nhưng triệu chứng bệnh gây nhiều bất tiện trong đời sống. Nếu không kiểm soát tốt, viêm da dị ứng sẽ kéo dài và bùng phát thành nhiều đợt, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe cũng như tâm lý của người bệnh.

Hiện nay, các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa đang triển khai phác đồ điều trị viêm da dị ứng là phối hợp điều trị tại chỗ với điều trị toàn thân, điều trị ngoại khoa trong trường hợp bội nhiễm tái phát kết hợp với chế độ chăm sóc tại nhà khoa học, hợp lý.

Thuốc bôi ngoài da điều trị viêm da dị ứng

Một số thuốc bôi ngoài da điều trị viêm da dị ứng được bác sĩ chỉ định là:

• Kem dưỡng ẩm

Kem dưỡng ẩm là sản phẩm không thể thiểu trong phác đồ điều trị viêm da tiếp xúc dị ứng. Ngoài công dụng duy trì độ ẩm, giảm viêm, giảm ngứa, làm mềm cấu trúc da, kem dưỡng ẩm còn giúp phục hồi hàng rào bảo vệ tự nhiên của da và hạn chế sự xâm nhập của các tác nhân gây dị ứng. Để đạt hiệu quả tối ưu nhất, người bệnh nên dùng thoa kem dưỡng ẩm nhiều lần trong ngày, đặc biệt là sau khi tắm, rửa tay hoặc tiếp xúc với nước.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm dưỡng ẩm, làm mềm da khác nhau. Tuy nhiên, người bệnh viêm da dị ứng nên lựa chọn các loại kem không chứa hương liệu, chất bảo quản hoặc các hóa chất có thể gây kích ứng da. Đặc biệt, các loại kem dưỡng chứa ceramide hoặc lipid sẽ giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da tốt hơn.

• Steroid bôi da

Steroid bôi tại chỗ cho hiệu quả với trường hợp viêm da dị ứng mức độ nhẹ đến trung bình. Thuốc có tác dụng chống viêm, giảm ngứa và ngăn ngừa phản ứng dị ứng trên da. Hiện nay, steroid bôi da thường dùng nhất là Corticosteroid. Mặc dù mang lại hiệu quả cao trong điều trị viêm da nhưng đây là một loại thuốc chống viêm mạnh nên chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn, thường kéo dài không quá 2 tuần.

Lưu ý: Việc dùng steroid bôi da lâu dài hoặc không đúng cách có thể gây ra các phản ứng phụ như mỏng da, teo da, giãn mạch, tổn thương gan,…, thậm chí khiến tình trạng viêm da bùng phát dữ dội khi ngưng thuốc đột ngột. Ngoài ra, cần tham khảo ý kiến chuyên gia khi bôi corticosteroid lên vùng da mặt hoặc nếp gấp da vì đây là những khu vực da mỏng, nhạy cảm.

• Thuốc ức chế miễn dịch tại chỗ

Thuốc bôi viêm da dị ứng chứa chất ức chế calcineurin được nhiều bác sĩ chỉ định trong điều trị viêm da dị ứng ở trẻ từ 2 tuổi trở lên và người lớn. Bằng các tác động trực tiếp tới hệ thống miễn dịch, thuốc ngăn hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các chất lạ hay dị nguyên gây kích ứng, từ đó giảm bớt các triệu chứng dị ứng trên da. Thuốc ức chế calcineurin tại chỗ không gây mỏng da nên thường sử dụng trong thời gian dài để kiểm soát tình trạng viêm da mãn tính, và phù hợp với những vùng da nhạy cảm như mặt, cổ,…

Lưu ý: Mặc dù ít gây tác dụng phụ hơn corticosteroid, nhưng thuốc có thể gây ra cảm giác nóng rát hoặc kích ứng nhẹ khi bắt đầu sử dụng.

 Thuốc uống điều trị viêm da dị ứng

Nếu cách trị viêm da dị ứng bằng thuốc, kem bôi tại chỗ không mang lại hiệu quả như mong muốn, bác sĩ sẽ kê thêm thuốc đường uống để cải thiện nhanh chóng tình trạng bệnh.

• Thuốc kháng histamin

Histamin là một amin sinh học tham gia vào phản ứng viêm và có vai trò như một chất trung gian gây ngứa. Vì thế, một trong những cách chữa viêm da dị ứng tiếp xúc hiệu quả là dùng một loại thuốc kháng histamin để ức chế phản ứng dị ứng, từ đó giúp giảm viêm, giảm ngứa.

Hiện nay có hai loại thuốc kháng histamin là thuốc thế hệ 1 và 2. Thuốc kháng histamin thế hệ 1 có thể gây buồn ngủ, do đó cần thận trọng khi lái xe hoặc vận hành máy móc. Trong khi đó, thuốc thế hệ 2 ít gây buồn ngủ hơn và được ưa chuộng hơn trong các trường hợp cần tỉnh táo. Việc dùng thuốc loại bài và liều lượng ra sao cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

• Thuốc chống viêm đường uống

Nhóm thuốc chống viêm đường uống có tác dụng nhanh trong việc giảm viêm, sưng tấy và ngứa trong các trường hợp viêm da dị ứng nặng hoặc bùng phát nghiêm trọng. Thuốc thường được chỉ định ngắn hạn (từ vài ngày đến một tuần), sau đó giảm liều dần trước khi dừng hẳn. Liều lượng cụ thể phụ thuộc vào mức độ nặng của bệnh và đáp ứng điều trị của người bệnh.

• Thuốc kháng sinh

Sử dụng sinh toàn thân là cách trị viêm da dị ứng cần thiết nếu có dấu hiệu bội nhiễm nặng và việc dùng kháng sinh tại chỗ không thể kiểm soát được. Thuốc kháng sinh đường uống được dùng để ức chế, kìm hãm sự phát triển và tiêu diệt tác nhân gây hại, từ đó kiểm soát và ngăn ngừa viêm nhiễm tiến triển nặng. Việc dùng kháng sinh chữa bệnh viêm da dị ứng tiếp xúc cần tuân theo liệu trình cụ thể, với sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ. Không nên tự ý dùng kháng sinh trong thời gian dài vùi rất dễ gặp nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm loãng xương, suy giảm miễn dịch và ảnh hưởng đến tim mạch.

Cách chữa bệnh viêm da tiếp xúc dị ứng bằng ngoại khoa

Trong trường hợp viêm da dị ứng nặng, không đáp ứng điều trị thông thường thì bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp điều trị ngoại khoa, phổ biến nhất là liệu pháp ánh sáng. Liệu pháp ánh sáng là phương pháp sử dụng tia cực tím (UVB hoặc UVA) để ức chế phản ứng miễn dịch quá mức, từ đó giúp giảm viêm, giảm ngứa và kích thích quá trình lành da diễn ra nhanh chóng. Dù mang đến hiệu quả cao nhưng phương pháp này ít được sử dụng, đặc biệt là với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bởi có thể khiến da bị lão hoá sớm hoặc tăng nguy cơ ung thư da.

Cách chữa viêm da dị ứng tại nhà

Để khắc phục tình trạng viêm da dị ứng hiệu quả, ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và tránh xa yếu tố gây dị ứng thì người bệnh có thể áp dụng một số cách chữa viêm da dị ứng tại nhà như:

• Dưỡng ẩm da thường xuyên

Người bị viêm da dị ứng thường xuyên cảm thấy ngứa ngáy, da khô căng, nứt nẻ, bong tróc. Để cải thiện tình trạng khô da, cần chú ý dưỡng ẩm cho da thường xuyên, tối thiểu 2 lần/ ngày đặc biệt là trong thời tiết mùa đông hanh khô, lạnh. Bạn nên dùng các sản phẩm kem dưỡng ẩm, làm mềm da có thành phần lành tính, không chứa hương liệu và chất bảo quản để đảm bảo không gây kích ứng.

Bên cạnh đó, người bệnh không nên tắm quá lâu hay tắm bằng nước quá nóng vì rất dễ khiến da khô và tổn thương. Ngoài ra cần bổ sung ít nhất 1,5  -2 lít nước mỗi ngày để cấp ẩm cho da từ bên trong.

• Vệ sinh da sạch sẽ

Người bệnh cần giữ vùng da tổn thương khô thoáng, sạch sẽ bằng cách tắm rửa và vệ sinh bằng sữa tắm, sữa rửa mặt lành tính, dịu nhẹ do bác sĩ kê đơn. Lưu ý không dùng các loại xà phòng, bột giặt,… chứa hương liệu, phẩm màu hay các hóa chất tẩy rửa mạnh. Ngoài ra, sau khi tắm, nên sử dụng kem dưỡng ẩm ngay lập tức để tránh khô da và nứt nẻ.

• Áp dụng các phương pháp làm dịu cơn ngứa

Triệu chứng ngứa ngáy, nóng rát, châm chích da khiến người bệnh khó chịu và có thói quen gãi ngứa. Điều này không chỉ khiến vùng tổn thương lan rộng mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Vì thế, người bệnh không được gãi ngứa, thay vào đó có thể áp dụng mẹo chữa viêm da dị ứng là tắm nước mát hoặc chườm lạnh để làm dịu cơn ngứa. Lưu ý khi chườm lạnh không áp trực tiếp đá lạnh lên da mà cần bọc đa trong một lớp vải sạch sạch sau đó áp lên vùng da tổn thương một cách nhẹ nhàng.

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng

Một số người bệnh bị dị ứng với một số thực phẩm như hải sản, sữa, trứng, đậu phộng,… hoặc các chất bảo quản trong thức ăn. Nếu đã biết loại thực phẩm khiến mình dị ứng thì tốt hơn hết bạn không nên ăn chúng. Tuy nhiên, bạn cũng thêm tham khảo ý kiến tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng để có sự thay thế thực phẩm phù hợp, tránh việc kiêng khem quá mức dẫn đến thiếu chất.

Nếu không bị dị ứng với thức ăn, hãy cố gắng ăn đa dạng thực phẩm để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Điều này không chỉ giúp tăng cường sức khoẻ tổng thể mà còn giúp nâng cao hệ miễn dịch, ngăn chặn bệnh tiến triển nặng. Những thực phẩm bạn cần bổ sung là rau củ quả tươi, các loại hạt, cá béo, thực phẩm giàu omega – 3 và đạm lành mạnh. Ngoài ra, cần hạn chế các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn đóng hộp và các loại đồ uống có cồn.

• Điều chỉnh tâm trạng

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng stress, căng thẳng, lo lắng quá mức khiến hệ thần kinh giải phóng hormone cortisol, khiến tình trạng viêm da dị ứng trở nên nghiêm trọng hơn. Vì thể, để kiểm soát bệnh hiệu quả, bạn nên giữ lối sống cân bằng, cải thiện tâm trạng căng thẳng bằng cách tập thể dục nhẹ nhàng, yoga hoặc thiền.

Lưu ý rằng những mẹo chữa viêm da dị ứng trên chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thể thay thế cách chữa viêm da dị ứng chuyên khoa. Nếu tình trạng viêm da gây nhiều triệu chứng khó chịu, hãy đến các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và hỗ trợ điều trị kịp thời.

Một số lưu ý khi điều trị viêm da dị ứng

Khi điều trị viêm da dị ứng, để đạt hiệu quả cao và phòng ngừa tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh cần tuân thủ một số lưu ý sau:

• Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về liều lượng, tần suất và thời gian sử dụng thuốc. Không được tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng vì có thể khiến bệnh lâu khỏi và bùng phát nghiêm trọng hơn.
• Chăm sóc da đúng cách, dưỡng ẩm da thường xuyên để giữ ẩm và duy trì hàng rào bảo vệ da tự nhiên
• Tránh xa các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, mạt bụi, lông động vật, kim loại, hóa chất, sản phẩm làm sạch có chất tẩy mạnh,…
• Tránh để da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc các chất dễ gây kích ứng. Nếu cần đi ra ngoài, hãy che chắn vết thương cẩn thận bằng mũ, áo, kính râm,…
• Theo dõi tiến triển của bệnh, báo ngay với bác sĩ nếu thấy tình trạng bệnh không thuyên giảm hoặc xuất hiện thêm các dấu hiệu bất thường.
• Tái khám định kỳ để bác sĩ điều chỉnh phác đồ điều trị kịp thời, phát hiện và phòng ngừa các tác dụng phụ không mong muốn.

Cách phòng ngừa bệnh viêm da dị ứng

Dưới đây là một số cách phòng ngừa viêm da dị ứng tiếp xúc hiệu quả được bác sĩ da liễu khuyến cáo:

• Lựa chọn sữa tắm, bột giặt có thành phần an toàn cho da không chứa chất tẩy rửa mạnh
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da phù hợp, bảng thành phần lành tính, không chứa hương liệu, cồn hay paraben
• Tránh tiếp xúc với các dị nguyên dễ gây dị ứng như hóa chất, hương liệu, phấn hoa, lông thú cưng, nhất là khi bạn có cơ địa nhạy cảm
• Sử dụng găng tay hoặc quần áo bảo hộ khi làm việc trong môi trường có hóa chất hoặc chất dễ gây kích ứng.
• Dưỡng ẩm da thường xuyên bằng kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu để duy trì hàng rào bảo vệ da và ngăn ngừa da khô, nứt nẻ.
• Vệ sinh không gian sống sạch sẽ, hạn chế bụi, lông thú, nấm mốc trong nhà
• Lựa chọn trang mục rộng rãi, thoáng mát. Ưu tiên các loại quần áo làm từ sợi tự nhiên như cotton để không gây kích ứng da, tránh quần áo len hoặc sợi tổng hợp.
• Hạn chế tắm nước quá nóng: Tắm nước ấm vừa phải, hạn chế tắm quá lâu và không nên tắm nước quá nóng vì dễ gây khô, bong tróc da
• Duy trì tinh thần vui vẻ, lạc quan. Áp dụng các biện pháp thư giãn, giảm stress như tập yoga, thiền. chơi thể thao, nghe nhạc, mua sắm,…

Hy vọng qua nội dung bài viết trên đã giúp bạn đọc nắm được cách trị viêm da dị ứng. Mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm khác nhau, việc áp dụng cách trị viêm da dị ứng nào cần được bác sĩ chỉ định sau khi thăm khám và chẩn đoán chính xác. Nếu còn băn khoăn về vấn đề này, hãy đặt câu hỏi [shot-chatlive][TẠI ĐÂY][/shot-chatlive] hoặc gọi đến số điện thoại 0969 668 152 – 02437 152 152, các chuyên gia sẽ tư vấn và giải đáp thắc mắc miễn phí.